Gerekli Malzemeler: demir tozu, kükürt tozu, elektronik terazi, spatül, saat camı, mıknatıs, deney tüpü, balon, ispirto ocağı, tüp maşası, çakmak veya kibrit, paket lastiği.
Yapım Aşamaları
1. Spatül yardımıyla aldığınız demir tozundan 21 gram, kükürt tozundan ise 12 gram elektronik teraziyle tartınız.
2. Demir tozu ve kükürt tozunu saat camına koyarak karıştırınız.
Karışıma mıknatıs yaklaştırınız ve sonuçları gözlemleyiniz.
3. Deney tüpü ve balonun kütlesini elektronik teraziyle tartınız.
4. Karışımı deney tüpüne koyunuz. Balonu deney tüpünün ağzına paket lastiğiyle sabitleyiniz.
5. İspirto ocağını yakınız (Bu işlem sırasında öğretmeninizden yardım isteyiniz.).
6. Deney tüpünü tüp maşasıyla tutunuz. Karışımı ispirto ocağında ısıtınız. Karışımdaki değişiklikleri gözlemleyiniz.
7. Isıtma işlemi tamamlandıktan sonra elde ettiğiniz maddeyi soğumaya bırakınız.
8. Isıtma sonucunda elde edilen maddedeki değişimleri gözlemleyiniz. Bu maddeye mıknatıs yaklaştırınız ve sonuçları gözlemleyiniz.
9. Isıtılan ve içinde yeni madde oluşan deney tüpünün kütlesini elektronik teraziye koyarak tartınız.
10. Elektronik terazide okuduğunuz değeri, deney tüpü ve balonun kütlesinin toplamından çıkarınız.
Cevaplayalım
Isıtma sonucunda elde ettiğiniz maddenin rengi demir tozu ve kükürt tozunun rengiyle aynı mıdır, farklı mıdır?
Isıtma sonucunda elde ettiğiniz maddenin mıknatıs tarafından çekilmemesinin sebebi nedir?
Etkinliğin son aşamasında elde ettiğiniz değerle kükürt ve demir tozunun kütlelerinin toplamı arasındaki ilişki nedir?
SONUÇ
Demir tozu gri, kükürt tozu ise sarı renkte olmasına rağmen ısıtılma sonucunda oluşan maddenin renginin siyah olduğunu fark etmişsinizdir. Renk değişimi kimyasal tepkimenin bir göstergesidir. Deneyde demir tozu-kükürt tozu karışımına mıknatıs yaklaştırıldığında mıknatısın demir tozunu çektiğini fark etmişsinizdir. Ancak ısıtılma sonucunda elde edilen demir sülfür bileşiği mıknatıs tarafından çekilmez. Çünkü bu maddenin kimyasal özellikleri hem demir tozunun hem de kükürt tozunun kimyasal özelliklerinden farklıdır. Deneyde gözlemlediğiniz sonuçlardan biri de oluşan demir sülfür bileşiğinin kütlesinin tepkimeye giren demir ve kükürt tozu kütlelerinin toplamına eşit olmasıdır.
Yaptığınız deneyde 21 g demir tozu ile 12 g kükürt tozunun ısıtılması sonucu 33 gram demir sülfür bileşiği elde ettiniz. Buna göre bir kimyasal tepkimeye giren maddelerin kütlelerinin toplamının kimyasal tepkime sonucu oluşan ürünlerin kütlesine eşit olduğu sonucuna ulaşabiliriz.
